Trang
Nhiều quán cà phê nhỏ tại TP.HCM đang thu hút tài xế xe điện nhờ cung cấp dịch vụ sạc pin giá rẻ. Tuy nhiên, mô hình tự phát này lại tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nghiêm trọng do thiếu chuẩn kỹ thuật và giám sát an toàn.
Nội dung chính
Mô hình quán cà phê kiêm trạm sạc bùng nổ tại TP.HCM
Tại khu dân cư Cityland (quận Gò Vấp, TP.HCM), mô hình quán cà phê kết hợp dịch vụ sạc xe điện đang nở rộ. Những quán nhỏ trước đây vắng khách thì nay trở nên nhộn nhịp nhờ lượng tài xế công nghệ ghé qua để vừa nghỉ ngơi, vừa sạc xe.
Anh Hùng (28 tuổi, tài xế giao hàng) chia sẻ: "Trước đây muốn sạc xe tôi phải đem đến hãng hoặc chạy về nhà trọ, nhưng từ ngày các quán cà phê có thêm dịch vụ sạc xe điện đã giúp tôi yên tâm hơn rất nhiều. Khi nào thấy pin chỉ còn tầm 20%, tôi liền tìm quán nước có dịch vụ sạc xe tấp vào. Chi phí khoảng 15.000 đồng cho mỗi lần sạc đầy, rất tiện lợi".
Tương tự, tại các khu vực như Tân Thuận, Tân Mỹ (quận 7), nhiều quán cà phê cũng lắp thêm ổ điện phục vụ khách có nhu cầu sạc xe. Ông Bình - chủ một quán nước tại phường Tân Thuận - cho biết ông đã chủ động nâng cấp hệ thống điện lên 3 pha để tăng công suất, sạc được nhiều xe hơn.
Tại một số quán, các ổ cắm được lắp ngay tường hoặc bàn ngồi, có nơi sử dụng cảm biến dòng điện để tự ngắt khi sạc đầy. Tuy nhiên, cũng không ít nơi cho phép sạc đồng thời 5 - 20 xe bằng các ổ dân dụng, không có thiết bị bảo vệ, không kiểm soát tải điện và không cảnh báo cháy nổ.
Nguy cơ cháy nổ không đến từ pin, mà từ trong tường
Theo TS. Đỗ Chí Phi, Trưởng khoa Điện - Điện tử Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, nguy cơ lớn nhất đến từ hệ thống dây dẫn điện âm tường. Các dây điện này chỉ thiết kế để chịu tải cho vài thiết bị gia dụng. Nay thêm hàng loạt xe sạc cùng lúc, dòng điện tăng cao, dây dẫn sinh nhiệt và âm ỉ cháy từ bên trong.
Ông Phi khuyến cáo các điểm sạc cần lắp thiết bị hạn dòng - hệ thống sẽ tự ngắt nếu vượt mức tải cho phép, và cần kiểm tra dây dẫn định kỳ. Đây là giải pháp đơn giản, ít tốn kém nhưng có thể giảm thiểu rủi ro hỏa hoạn nghiêm trọng.
Chung quan điểm, ông Lê Hải - chuyên gia độc lập về điện dân dụng - cho rằng bộ sạc xe điện chính hãng ngày nay khá an toàn, nhưng thứ đáng sợ là ổ điện âm tường cũ kỹ. Một quán bình thường chỉ dùng điện cho máy pha cà phê, nay gánh thêm 20 xe, mỗi xe tiêu thụ 400-800 W, thì cháy là chuyện sớm muộn.
Ông Hải đề xuất, các cơ sở cung cấp dịch vụ sạc nên được đăng ký chính thức với ngành điện lực, được cấp công tơ riêng, nâng công suất và bắt buộc lắp thiết bị chống quá tải, hệ thống báo cháy.
Thiếu hành lang pháp lý: Mối lo dài hạn
Hiện nay, chưa có bất kỳ quy định cụ thể nào về việc vận hành trạm sạc trong cơ sở dân dụng, dù thực tế mô hình quán sạc xe điện đã xuất hiện ở nhiều nơi.Điều này khiến giới chuyên gia lo ngại về một "vùng xám" pháp lý trong lĩnh vực đang phát triển rất nhanh.
Ông Phan Văn Hưng - Giám đốc Công nghệ Công ty CP công nghệ Dreamax - thẳng thắn nhận định rằng sạc xe điện trong quán nước là xu hướng tất yếu. Nhưng nếu không có bộ tiêu chuẩn kỹ thuật rõ ràng, không có đơn vị kiểm tra như PCCC, thì chỉ một ổ cắm rẻ tiền cũng có thể thiêu rụi cả dãy phố.
Ông Hưng cũng cho rằng cần phân biệt rõ "trạm sạc chuyên dụng" và "ổ cắm tận dụng" để có hướng quản lý khác nhau. Các nước như Trung Quốc đã áp dụng tiêu chuẩn riêng cho từng loại xe và từng mô hình sạc. Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi để xây dựng quy chuẩn tương ứng.
Vật liệu rẻ tiền - mồi cho tai nạn
Theo ông Lê Mai Hữu Lâm - Tổng giám đốc Công ty Cát Vạn Lợi, đơn vị cung cấp vật tư ngành điện, phần lớn sự cố cháy tại các điểm sạc xe điện bắt nguồn từ việc sử dụng vật liệu rẻ tiền, không đạt chuẩn chống cháy.
Ông Lâm cảnh báo: "Cần thay đổi thói quen dùng ống nhựa luồn dây điện trong các điểm sạc. Nên dùng ống thép loại vật liệu không cháy, không sinh khói độc và chịu được lửa tối thiểu 60 phút. Như vậy đủ thời gian để hệ thống PCCC tự động phát huy tác dụng".
Ngoài ra, khu vực sạc cần được xây dựng vách ngăn đạt chuẩn EI60, tức có khả năng ngăn lửa, khói trong 60 phút để bảo vệ người và tài sản xung quanh.
Trang
